ویژگیهای ژئومورفولوژی دریاچه ارومیه وتاثیرآن در اکوسیستم این منطقه

author

  • دکتر محمد حسین نادرصفت ندارد
Abstract:

دریاچه تکتونیکی ارومیه با وسعتی بیش از 5000 کیلومترمربع (Km35×150) از دریاچه­های وسیع و کم ژرفای کره زمین است که آب آن فوق­العاده اشباع از نمک می­باشد. از حیث نوع نهشته­ها، ویژگیهای ژئومورفولوژی، ترکیبات شیمیایی، شوری آب و سایر موارد با برخی از دریاچه­های شور دنیا قابل مقایسه است. ازحیث توپوگرافی، دور تا دوراین دریاچه را رشته کوههائی در جهات متفاوت و با بلندیهای مختلف فرا گرفته، تمام شبکه های آبراهه ای بصورت همگرا ازاطراف آبهای خودرا باین چاله می­ریزند. ضخامت نهشته­ها مجموعاً حدود 35 تا 40 متر است که بر روی پی سنگ اصلی کرتاسه زیرین (آپتین) و آهکها میوسن (سازند میوسن) قرار دارد. با توجه به شرایط کنونی سن و زمان تشکیل دریاچه ارومیه حدود 30 تا 40 هزار سال تعیین می­شود، لیکن براساس وجود پادگانه­های دریاچه­ای اطراف آن قدمت دریاچه را به 400 تا 500 هزار سال تخمین می­زنند. نمونه­های گرفته شده از طریق مغزه­های پیستونی به ضخامت حداکثر 7 متر از نهشته­های نرم مربوط به دوره هولوسن می­باشد. بررسی­های گرده­شناسی در رسوبات دریاچه ارومیه می­رساند که در طی عمر دریاچه شرایط اقلیم خشک در کار بوده است. بیشتر نهشته­های دریاچه ارومیه را عناصر شیمیایی و فوق اشباع از نمک تشکیل می­دهد. وجود لایه­های بسیار نازک از نهشته­های تخریبی از نوع آب شیرین در بین رسوبات، بیان­گر تغییرات آب و هوایی و بروز دوره­های یخچالی است ممهمترین نهشته­های دانه ریز لوله­ای شکل آراگونیتی بنام ریز سرگین[1] است که یک نهشته شیمیایی زیستی بوده و از تجمع و تراکم رسوب به دور خرچنگ­های موجود در دریاچه بنام آرتمیا سالینا[2] بوجود آمده است (هوشمندزاده). گچ در نهشته­های این دریاچه بصورت لایه­هائی مستقل با بلورهای درشت در داخل گل و لای رشد پیدا کرده است. این دریاچه در منطقه­ای از آذربایجان واقع است که تمام سرزمین های اطراف آن ازمنابع آبی و دریاها فاصله زیادی دارند. به این جهت نقش آن درمحیط زیست منطقه ازاهمیت خاصی برخورداراست. درحول این دریاچه شهر ها و روستاهای بیشتری واقع اند که اغلب تحت تاثیر شرایط اقلیمی، (دما، رطوبت و بارش) آن قرار دارند. اغلب شهرها و روستاهای واقع در حول این دریاچه برروی مخروط افکنه ها بوجود آمده اند. همچنین تعداد بیشماری از پرند گان مهاجریا بومی در فصول مختلف سال از این دریاچه بهره می­گیرند و به این زیست بوم وابسته­اند. بعلاوه با وجود اینکه آب این دریاچه بسیار شور است، لیکن تعدادی از حشرات (آرتمیا) در آب آن زندگی می­کنند. نابودی این دریاچه لطمه سنگینی به اکوسیستم این منطقه وارد خواهدکرد که تاثیر منفی آن به محیط اطراف خودکمتر از دشت کویر نخواهد بود  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دوره نوسنگی قدیم در منطقه دریاچه ارومیه

سکونت‌گاه‌های دوره نوسنگی قدیم در منطقه دریاچه ارومیه آذربایجان مسئله‌ای است که تاکنون منابع منتشرشده درباره محوطه‌های باستانی این منطقه به آن اشاره‌ای نداشته‌اند. البته در پیرامون دریاچه ارومیه شماری از محوطه‌های باستانی عصر نوسنگی وجود دارند که از بررسی و کاوش آنها اطلاعات ارزشمندی منتشر شده است؛ مثل حاجی‌فیروز‌ تپه، یانیق‌‌تپه و اهرنجان‌‌تپه. با این حال، برعکس آنچه تاکنون منتشر شده، داده‌ها ...

full text

دوره نوسنگی قدیم در منطقه دریاچه ارومیه

سکونت گاه های دوره نوسنگی قدیم در منطقه دریاچه ارومیه آذربایجان مسئله ای است که تاکنون منابع منتشرشده درباره محوطه های باستانی این منطقه به آن اشاره ای نداشته اند. البته در پیرامون دریاچه ارومیه شماری از محوطه های باستانی عصر نوسنگی وجود دارند که از بررسی و کاوش آنها اطلاعات ارزشمندی منتشر شده است؛ مثل حاجی فیروز تپه، یانیق تپه و اهرنجان تپه. با این حال، برعکس آنچه تاکنون منتشر شده، داده ها و م...

full text

بررسی ویژگیهای فیزیکوشیمیایی و کانی‌شناسی خاک‌ها در یک ردیف پستی و بلندی در جنوب‌غرب دریاچه ارومیه

به­منظور بررسی اثر توپوگرافی بر ویژگی­های ریخت­شناسی، فیزیکی، ­شیمیایی وکانی­شناسی خاک­ها، یک ردیف توپوگرافی متشکل از سه تیپ ­اراضی ­­(تپه، فلات و دشت دامنه­ای) در منطقه حیدرآباد در جنوب­غرب دریاچه ارومیه، در حد فاصل شهرهای ارومیه و محمدیار مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور با توجه به تغییرات شیب و ارتفاع، در هر تیپ­ اراضی دو خاکرخ حفر، تشریح و رده­بندی شدند و از افق­های ژنتیکی نمونه­برداری انج...

full text

تعهدات بین المللی ایران در حفاظت از اکوسیستم تالاب دریاچه ارومیه

در نیمه دوم قرن 20 و آغازین دهه قرن 21 شاهد رشد و توسعه فزاینده حقوق بین‎الملل محیط زیست در جامعه جهانی بوده‎ایم. تلقی یکپارچگی محیط زیست جهانی باعث گردیده است که تخریب یا وارد نمودن آسیب به محیط زیست تحت قلمرو ملی یک کشور تخریب یا آسیب به کل محیط زیست جهانی محسوب گردد. وضعیت بحرانی سایت دریاچه ارومیه و تبعات وخیمی که نابودی آن می‏تواند در وهله اول برای شمال‏غرب کشور و در وهله دوم برای کل کشور ...

15 صفحه اول

دیرینه ژئومورفولوژی سکانس‌های دریاچه ای و تأثیرات آن بر مدنیت منطقه سیمره

لغزش سیمره به عنوان بزرگ ترین لغزش دنیا در زاگرس چیم خورده منجر به تشکیل دریاچه های سدی پی در پی در طی چند دوره در اواخر کواترنر شده است. پراکندگی کح.طه های باستانی برروی رسوبات ته نشست شده در این دریاچه ها شواهد پالئوژئومورفولوژی و زمین باستان‌شناسی منطقه ارتباط معنی‌داری بین تحولات تمدنی و رخدادهای پالئوژئومورفولوژی آن نشان می­دهد. هدف این پژوهش، تعیین و تحلیل ارتباط بین توسعه و افول تمدنی با...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 4 (82 زمستان 1390)

pages  23- 32

publication date 2011-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023